Tuz tüketimi ve ölüm riski arasındaki bağlantı kanıtlandı
Tuz tüketiminin sağlık üzerine etkileri konusunda tartışmalar devam ederken, yayınlanan son çalışma önceki araştırmalarda düşülen bir hatayı gözler önüne serdi. Deneklerin tuz tüketiminin belirlenmesinde sıkça düşülen hatanın deney sonuçlarını da etkilediği gösterilen çalışmada, sodyum alımı ve ölüm riski arasında anlamlı bir ilişki olduğu ortaya koyuldu.
İçerdikleri sodyum miktarının fazlalığı nedeniyle, yüksek düzeyde tuz içeren yiyecek ve içeceklerin tüketilmesinin yüksek tansiyon riskine katkıda bulunduğu uzun süredir bilinmekte. Ancak bu ilişkinin kalp ve damar hastalıkları ve bunlara bağlı ölüm riski ile bağlantısı konusunda birbiriyle çelişen araştırma sonuçları mevcut. Son dönemde yapılan kohort çalışmalar tuz tüketimi ve kalp hastalıkları arasındaki bağlantıyı yalanlar nitelikteyken International Journal of Epidemiology dergisinde yeni yayınlanan bir araştırma önemli bir hatayı göz önüne serdi. ABD’deki Brigham and Women’s Hospital araştırmacıları tarafından yürütülen çalışmada yapılan çoklu ölçümler söz konusu bağlantıyı doğrularken, diğer çalışmalarda elde edilen çelişkili sonuçların sodyum tüketim düzeyi ölçümlerinde hata olabileceğini gösterdi.
Sodyum tüketim düzeylerinin ölçümü zor
Hastanenin Tıp Bölümü’nden biyoistatistikçi Nancy Cook, sodyum tüketim düzeylerinin ölçülmesinin çok zor olduğunu söyledi. Gıdalarda yer alan sodyumun genellikle gizli olduğunu, ne kadar tüketildiğinin fark edilemediğini belirten Cook; bu nedenle beslenme anketleri ile kişilerin sodyum alımının doğru şekilde belirlenmesinin mümkün olamadığını ifade etti.
Bireylerin sodyum tüketimlerinin belirlenmesi için en güvenilir yöntem idrarla atılan miktarın tespit edilmesi. Ancak idrardaki sodyum düzeyleri gün içerisinde dalgalanabilmekte, bu nedenle 24 saat boyunca numune toplanmasını gerektirmekte. Diğer yandan, tuz tüketimi günden güne değişebildiği için, bir kişinin sodyum alımının doğru şekilde belirlenmesinde en garantili yol farklı günlerde günlerde birden fazla numune alınarak ortalamasının hesaplanması.
Önceki çalışmalarda numune almada hata var
Daha önceki çalışmaların zayıflığı, tek noktada alınan bir örneğe ve Kawasaki formülüne dayanmaları olarak açıklanıyor. Bu nedenle Bingham and Women’s Hospital ekibi yaptıkları çalışmada sodyum tüketimini hem yukarıda belirtilen Kawasaki formülü ile; hem de birbirini takip etmeyen günlerde alınan çoklu örneklerin ortalamasına dayanan altın standart metodunu kullandılar. Hipertansiyon Önleme Denemelerine katılan, hipertansiyon başlangıcı olan 3 bin kadar denekten elde edilen sonuçları değerlendiren araştırmacılar; altın standart metodunun sodyum tüketimindeki artış ile ölüm riskindeki artışın doğrusal bir bağıntı gösterdiğini hesapladılar.
Çalışmanın yazarları; hem düşük, hem yüksek tuz tüketimini ölüm riskinde artışla ilişkilendiren “J” şeklinde eğrilerin sodyum alımının hesaplanmasında kullanılan metodun tutarsızlığından kaynaklanabileceğini açıklarken; epidemiyolojik çalışmaların güvenilir olmayan sodyum alım tahminlerine dayandırılmaması gerektiğini ifade ettiler.
Sağlıklı Günler
