Saf Beden Arzusu Sizi Ortoreksiya Nervozaya Sürükleyebilir – Gizem USANMAZ

Saf Beden Arzusu Sizi Ortoreksiya Nervozaya Sürükleyebilir

• Bu yazımdan sonra acaba bende

  de mi var sorularını duyacakmış gibi hissediyorum. Nasıl ki depresyonla ilgili bir yazı okuduğunuzda hepsi siz de varmış gibi hissederseniz bu yazıda da aynı şeyleri yaşamanız muhtemel olacaktır. Sözü çok uzatmadan hastalığımız hakkında konuşmak istiyorum.

•  Ortoreksiya nervoza (sağlıklı beslenme takıntısı) da sağlıklı beslenmeye karşı sağlıksız bir saplantı hali mevcuttur. Yedikleri yiyeceklerin ölçülerinden ziyade biyolojik olarak saf, organik ve sağlıklı gıdaları tüketme zorunluluğu hissederler.Kısacası nicelikten ziyade nitelikle ilgilenirler.Sağlıklı beslenmeyi isteme, kendi başına bir hastalık değildir, fakat bir gıda tüketiminin sürekli hale gelmesi gıdaya ilişkin stres ve kaygıya yol açabilir.
• Bu bireyler beslenme üzerine önemli miktarda (günde 3 saatten fazla)zaman harcarlar.Yemek hazırlama ve pişirme teknikleri ve pişirme araçlarının sterilizasyonu üzerinde bir endişe de sergileyebilirler bu nedenle aşina olmadıkları yiyecekleri ya da tamamen güvendikleri gıdalardan başka bir şey tüketmeyi reddedebilirler.Saf ve katkısız gıdalarla ilgili saplantılı endişeleri nedeniyle, sonunda sadece meyve ve çiğ gıda tüketmeye başlayabilirler.
•  Hastalığın belirtilerinde daha fazla meyve ve sebze tüketmek, organik gıda mağazalarında alışveriş yapmak, egzersiz yapmak ve alkol tüketimini azaltmak gibi sağlıklı yaşam tarzı tercihleriyle birlikte belirgin diyet kısıtlamaları, yetersiz beslenme ve sosyal olarak kendini yalıtma mevcuttur.Yapılan bazı çalışmalarda ortoreksiya nervoza hastalığına yakalanma riski yüksek olan gruplar belirlenmiştir. Gelin birlikte bu grupları inceleyelim.

BESLENME DERSİ ALANLAR

Özellikle son sınıf beslenme ve diyetetik öğrencilerinin 1. sınıflara göre daha sağlıklı gıda tercihleri yaptığı gözlemlenmiştir.Bireyin beslenme alışkanlıkları ile beslenme bilgisi düzeyi arasında pozitif bir ilişki vardır bu nedenle, beslenme ve diyetetik eğitimi alan bireylerin, sağlıklı beslenme davranışları konusunda daha fazla takıntılı olma riskinin daha yüksek olması beklenmektedir.Sağlıklı beslenme davranışı, bir takıntı haline gelmesine izin vermeden yaşam kalitesini arttırmak için sürdürülmelidir.Yapılan bir çalışmada diyetisyenlerin neredeyse yarısının (% 41,9) ortoreksiya nervoza açısından yüksek risk taşıdığı gözlemlenmiştir.

CİNSİYET, MEDENİ DURUM,ÇOCUK SAHİBİ OLMAK

Yapılan bazı çalışmalarda kadınlarda görülme sıklığı erkeklerden fazla görülmüş fakat farklı çalışmalarda erkeklerde kadınlarda görülme sıklığı fazla çıkmıştır. Cinsiyet ortoreksiya nervoza hastalığında bir belirteç değildir fakat evli çiftlerin bekarlara göre daha yüksek risk taşıdığı ve çocuk sahibi olma eğiliminin ortoreksiya nervoza hastalığına yönelimi artırdığı belirlenmiştir.

SOSYAL MEDYA

Sosyal medya kullanımı vücut imajı üzerinde olumsuz etkileri bulunmaktadır. Çok zayıf vücut algısı, sürekli spor yapan bireyler, sağlıklı besinlerin sürekli ön planda olması kişinin beslenme düzenini değiştirmektedir.Yapılan araştırmalar ayrıca tüketicilerin %54’ünün gıda seçimlerini öğrenmek ve paylaşmak, %42’sinin ise gıda hakkında tavsiye almak için sosyal medyayı kullandığını ileri sürmektedir. Beslenme eğitimi almamış olmasına rağmen yüzlerce hesaptan insanlara ulaşan ve onları etkileyen güçlü bir sosyal medya varlığı bulunmaktadır.Ünlülerin diyetleri adı altında bireyler diyetlerinden çeşitli gıda gruplarını kesmeye, potansiyel olarak dengesiz beslenmeye başlamaktadır.

MÜKEMMELLİYETÇİLİK

Ortoreksiya nervozada bireyler mükemmel bir diyet yemeyi ve sıkı diyet kurallarını takip etmeyi; bu nedenle, mükemmeliyetçi davranışları sergileyebilecekleri makul görünmektedir. Gıda kurallarına bağlılığın, mükemmeliyetçilik ile yeme bozukluğu arasındaki ilişkiye aracılık ettiği bulunmuştur.

PERFORMANS SANATÇILARI VE SPORCULAR

Vücut kompozisyonu hep aynı sınırlar içinde kalması gereken kişilerde yeme bozuklukları görülme sıklığı daha yüksektir.

YEME BOZUKLUĞUNUN TEDAVİSİNDEN SONRA

Anoreksiya nervoza, anormal derecede düşük vücut ağırlığı belirtisi ile görülen ve hayatı tehdit eden ciddi bir yeme bozukluğu iken bulimia nervoza aşırı yemek yeme nöbetleri şeklinde ilerleyen, beden ağırlının aşırı kontrol edilmesi ve bu sebeple, yiyeceklerin kilo aldırıcı etkilerini en aza indirmek için çaba harcanmasıyla ilgili bir sendromdur. Yeme bozukluğu hastalarında ideal bir vücut imajı ararken ortoreksiya nervozada saf beden arayışı mevcuttur. Yeme bozukluğu tedavilerinden sonra vücuduna daha fazla saygı gösteren ve yiyeceklerini kontrol etme tutumu ortoreksiya nervozaya yakalanma riskini arttırabilir. Sonuç olarak sosyal medyanın hayatımıza girmesi, sürekli aynı meşguliyetler içinde olmak, beden algımızın değişmesi, öğrenim hayatımız beslenmemizi şekillendirmekte. Burada yapılması gereken her şeyin dengeli bir şekilde ilerlemesi ve kendi vücudunuzu dinlemeniz. Sizi iyi hissettirmeyen bir beslenme programına veya sizi iyi hissettirmeyen bir beden algısına mevcutsanız bir psikoloğa ve diyetisyene danışmaya ne dersiniz?

KAYNAKÇA

1- )Asil Esma ve Sürücüoğlu Saip Metin,(2015), Ortoeksiya ve Türk Diyetisyenler, Gıda ve Beslenme Ekolojisi, Cilt 54, Sayı 4,sayfa 303-313

2- )Şanlıer Nevin,Yassıbaş Emine, Bilici Saniye ,Şahin Gülşah ve ÇelikBülent,(2016),Yeme bozukluklarındaki artış ortoreksiya nervoza riskiniartırıyor mu? Cinsiyet, eğitim ve beden kitle indeksi ile korelasyonlar, Gıda ve Beslenme Ekolojisi,cilt 55,sayı 3,sayfa 266-278

3- )Pixie G. TurnerCarmen E. Lefevre,(2017),Instagram use is linked to increased symptoms of orthorexia nervosa,Eating and Weight Disorders – Studies on Anorexia, Bulimia and Obesity,cilt 22,sayı 2,sayfa 277-284

4- )Cristina Segura-Garcia, Carla Ramacciotti, Marianna Rania, Matteo Aloi Mariarita Caroleo, Antonella Bruni, Denise Gazzarrini, Flora Sinopoli, Pasquale De Fazio,(2015),The prevalence of orthorexia nervosa among eating disorder patients after treatment,Eating and Weight Disorders – Studies on Anorexia, Bulimia and Obesity,Cilt 20, Sayı 2 , sayfa 161–166

5- )Crystal D.Oberle, Razieh O.Samaghabadi, Elizabeth M.Hughes,(2017),Orthorexia nervosa: Assessment and correlates with gender, BMI, and personality,Appetite,Cilt 108, Sayfa 303-310

6-)Marta A. Barnes, Marie L. Caltabiano,(2017),The interrelationship betweenorthorexia nervosa, perfectionism, body image and attachment style,Cilt 22, Sayı 1 , sayfa 177–184

Gizem USANMAZ

Sağlıklı ve Mutlu Günler