Yazar : Tuğçe Bayar
Konu : Dementia Tedavisinde Etkin Rol Oynayan NMNAT2 Seviyesine Kafein Etkisi
Dementia bunama olarak bilinen, uzun süreli hafızada kayıplarla birlikte günlük hayatı etkileyecek kısa süreli hafızada kayıplara neden olan bilişsel bir hastalıktır.Duygu değişimleri, konuşulan dil ile ilgili problemler ve motivasyon bozukluğu da hastalığın semptomlarındandır. Yaşlanmaya bağlı olarak gelişen bir hastalıktır.
Yapılan çalışmalarda beyindeki zararlı proteinlerin etkilerini azaltan 24 tane bileşen bulunmuştur.
Kafeininin de aralarında bulunduğu bu 24 bileşen dementiaya karşı koruyucu etkisi bulunan enzim fonksiyonlarının artışında görevlidir. Bu bileşenlerin ilaç yapımında kullanımlarının nörodejenaratif hastalıkların tedavisinde etkili olabilecekleri düşünülmektedir.
NMNAT2, nöronları stresten korumanın yanı sıra yanlış katlanmış proteinlerin, düzeltilmesinde şaperon aktivitesini gerçekleştirir. Aksi taktirde yanlış katlanmış bu proteinler yaşlanmayla birlikte birikerek beyinde plak oluşumuna neden olur.
Yanlış katlanmış proteinler; Alzheimer, Parkinson, Huntington ve ALS gibi birçok nörodejeneratif hastalıkla ilişkilendirilmiştir.
Fareler üzerinde yapılan çalışmalarda 24 bileşenden biri olan kafeinin tau proteini miktarının azalmasında etkili olduğu bununla birlikte hafıza fonksiyonlarını da geliştirdiği gözlenmiştir. Kafeinle artan NMNAT2 seviyesi tau proteinlerinin azaltılmasında etkili olmuştur.
NMNAT2 enzim miktarında, kafein ve rolipram daha çok etkili olsa da ; ziprozidon, kanteridin, vortmanin ve retinoik asit de enzim miktarını artıran bileşenlerdir.
TUĞÇE BAYAR
HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ
