Herpes Zoster, Postherpetik Nöralji ve Zoster Aşısında Beslenme Faktörleri

Herpes zoster (zona), suçiçeği virüsünün (VZV) tekrar aktive olmasıyla ortaya çıkan, özellikle yaşlılarda sık görülen ve en yaygın komplikasyonu postherpetik nevralji (PHN) olan bir hastalıktır. Zona ve PHN, şiddetli ağrıya ve yaşam kalitesinde belirgin düşüşe yol açarak hem birey hem de sağlık sistemi için ciddi yük oluşturur. Bu hastalıkların görülme sıklığı yaşla birlikte artar çünkü yaşlanma sürecinde hücresel bağışıklık zayıflar. Bununla birlikte yaşlı bireylerde mikrobesin eksiklikleri de yaygındır. Çinko, C vitamini, D vitamini, B12, folik asit ve demir gibi besin ögelerinin eksiklikleri, bağışıklık sistemini zayıflatır, hücresel yanıtı bozar ve böylece zona ile PHN riskini artırır.

Araştırmalar, yeterli besin alımının zona riskini azalttığını göstermektedir. Özellikle vitamin A, B6, C, E, folik asit, demir ve çinkodan zengin bir beslenme hücresel bağışıklığı destekler. Çalışmalarda vitamin C ve çinko eksikliği olan PHN hastalarında ağrı şiddetinin daha yüksek olduğu; damardan yüksek doz vitamin C uygulamalarının ise zona kaynaklı ağrı ve cilt bulgularını hızlı şekilde iyileştirdiği bildirilmiştir. Ayrıca hayvan ve insan deneylerinde, C ve E vitamini ile çinko gibi antioksidanların sinir ağrısını azalttığı da gösterilmiştir.

Beslenme yalnızca hastalık riskinde değil, aşı yanıtında da kritik rol oynamaktadır. Zona aşısı (Zostavax) yaşlılarda koruyucu olsa da, çinko ve C vitamini eksikliği gibi durumlarda bağışıklık yanıtı zayıflar ve aşının etkinliği düşebilir. Dolayısıyla dengeli beslenme, hem bağışıklığın güçlü kalmasını sağlar hem de aşıların daha etkili olmasına katkıda bulunur.

Sonuç olarak, yeterli ve dengeli beslenme zona ve PHN’nin önlenmesi ve yönetiminde önemli bir stratejidir. Özellikle yaşlı bireylerde C vitamini, çinko, D vitamini ve B12 gibi besin ögelerinin yeterli alımı; gerektiğinde besin takviyeleriyle desteklenmesi, hem hastalık riskini azaltmakta hem de tedavi sürecini kolaylaştırmaktadır.

Makale adresi: https://www.liebertpub.com/doi/10.1089/pop.2012.1563