Okul çağı çocuklarında beslenme – Dyt. Berçem GÖNÜLDAŞ

OKUL ÇAĞI ÇOCUKLARINDA BESLENME

Çocukların besin gereksinimleri 3 yönden yetişkinlerden farklıdır:

1. Enerji harcaması vücut ölçüsünün birimi başına yetişkinlerden oldukça yüksektir. Çünkü büyüme süreci önemli miktarda enerji harcamasını gerektirir.

2. Yeni dokuların yapımı, protein, mineral ve vitaminlere olan gereksinimi arttırmaktadır.

3. Sindirim sisteminin özellikleri ve kendi kendilerine yiyebilme yeteneklerinin sınırlı oluşu, çocukların diyetinde belirli besinlerin bulunmasını ve bunların belirli şekilde hazırlanmasını gerektirir.

Okul çağı; 6-12 yaş grubundaki çocukları kapsar. Okul çağında yavaş, ancak sürekli olan büyüme ve gelişme ergenlik döneminde artar. Enerji ve besin öğelerinin yeterli ve dengeli karşılanabilmesi için bu yaş grubu çocukların tüketmeleri gereken besinlerin iyi kaliteli ve yeterli miktarlarda olması önem taşır.
Çocuklarda beslenme; çocuğun yaşına, cinsiyetine, vücut ağırlığına, fiziksel aktivitesine göre düzenlenmelidir. Çocukların ihtiyaç duydukları protein, karbonhidrat, yağ, vitamin ve mineralleri alması sağlanmalıdır.

Besin çeşitliliğinin önemini farklı besin gruplarında inceleyecek olursak;

1. Süt, peynir ve yoğurt çocukların güçlü kemiklere, dişlere ve kaslara sahip olmak için gerekli olan protein, kalsiyum ve D vitaminini sağlar. Bu gruptan günde 2-3 porsiyon tüketilmesi gerekir.

2. Ekmek, tahıl ve makarna B vitamini, demir, mineral ve posa içerir. Bunlar ayrıca iyi bir kompleks karbonhidrat kaynağıdırlar ve çocukların aktiviteleri için gereken enerjiyi sağlarlar. Bu grup besinlerden günde 6-9 porsiyon tüketilmesi önerilmektedir.

3. Sebzeler A vitamini, C vitamini, kompleks karbonhidratlar ve posa içerir. Ayrıca belirli miktarlarda B vitaminleri, potasyum, kalsiyum ve diğer mineralleri içerir. Günde 3-4 porsiyon tüketilmesi önerilmektedir.

4. Meyveler; çocukların cildi, göz ve diş eti sağlığı için gereken A ve C vitamini, potasyum ve diğer mineralleri içerir. Meyveler ayrıca karbonhidrat ve posa da içerir. Çocuklar genellikle doğal şeker kaynağı olan meyveleri severler. Günde 2-3 porsiyon meyve yemeleri önerilmektedir.

Düşük sosyoekonomik düzeye sahip bir bölgede yer alan, Milli Eğitim Bakanlığı’na (MEB) bağlı bir ilköğretim okulunda eğitim ve öğretimini sürdüren 11-17 yaş grubu öğrencilerin beslenme alışkanlıklarının değerlendirilmesi amaçlanan bir çalışmada elde edilen bulgular, öğrencilerin önemli ölçüde sağlıksız beslenme alışkanlıklarına sahip olduğu ve bu açıdan önemli risk taşıdıklarını göstermektedir.

Sağlıksız beslenme alışkanlıklarının yaşla birlikte artış göstermesi, erken dönemden başlayarak çocuk ve gençlerde sağlıklı beslenme alışkanlıklarının kazandırılmasına yönelik koruyucu girişimlerin önemine işaret etmektedir.

Bu anlamda okul temelli sağlıklı
beslenme programlarının (sağlık beslenme eğitimleri, okul kantininde sağlıklı yiyeceklerin satılması vb.) bu sorunun çözümünde önemli katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Bu kapsamda sağlık profesyoneli(diyetisyen, hemşire, hekim vb.), okul yönetimi, aileler, öğretmenler, kantin yemekhane işletmecileri arasında işbirliğinin sağlanması programın başarısı açısından büyük önem taşımaktadır.

KAYNAKÇA

1. Baysal A. (2012) Beslenme /14.baskı. Hatiboğlu Yayıncılık, 465.
2. Türkiye Halk Sağlığı Kurumu. Okul Öncesi ve Okul Çağı Çocuklara Yönelik Beslenme Önerileri ve Menü Programları.(2013) Ankara,16-18
3. Coşansu G. , Demirezen E. Adölesan Çağı Öğrencilerde Beslenme Alışkanlıklarının Değerlendirilmesi. (2005) İstanbul.

Sağlık ve sevgi dolu günler.
Dyt. Berçem GÖNÜLDAŞ