YEME DAVRANIŞ BOZUKLUKLARI VE BELİRTİLERİ
Yeme Davranışı Bozukluğu
Besinler ve vücut ağırlığı ile ilgili bilişsel bozuklukları içeren, sağlıklı yeme davranışının ciddi olarak bozulduğu önemli medikal ve nutrisyonel komplikasyonlara neden olan psikiyatrik hastalıklardır.
Yeme bozuklukları obezite ve astımdan sonra en sık görülen üçüncü kronik hastalıktır. Hastaların %95’ini kızlar oluşturur.
Yeme bozukluklarının % 90’ı 25 yaş altı bireylerde gözlenir.
Ülkemizde 14-19 yaş kız öğrencilerde; bulimiya % 4,3 anoreksiya % 0,3 oranlarında görülmektedir. Ülkemizde yapılan bir araştırmada ise üniversiteli kız öğrencilerde bozulmuş yeme davranışı %12 olarak bulunmuştur.
Yeme davranış bozukluklarının sebepleri kalıtımsal, ailevi, psikolojik ve sosyakültürel olabilir. Örneğin geçmişte yaşadığı bir cinsel olaydan etkilenerek kadın bedeninden uzaklaşma isteği sık görülen bir sebeptir. Hep küçük kalmak isteyen, kardeşini kıskanan, ailesinin ilgisini çekmek isteyen bireylerde de sık görülür.
Genelde (%94) duygu durum bozukluğuyla beraber görülür. Depresyon (%40-70), anksiyete bozukluğu (%56), sosyal fobi (%20), alkol madde kötüye kullanımı veya bağımlılığı (%24) bunlardan en sık görülenidir. Duygu durum bozukluğu varlığı hastalığın seyrini ve tedavisini olumsuz yönde etkilemektedir.
DSM-5’e göre yeme davranış bozuklukları şu şekilde sınıflandırılır: Bulimia nervosa, anoreksiya nervosa, tıkınırcasına yeme bozukluğu, pika, ruminasyon ve diğerleri. Bu hastalıklardan bir sonraki yazımda detaylı olarak bahsedeceğim.
Yeme Davranışı Bozukluğu Olan Bireylerde Belirtiler
- Kilo almaktan korkarlar.
- Zayıftırlar ancak kabul etmezler ve normal kiloda olmayı reddederler.
- Yemek, kilo ve diyet saplantıları vardır.
- Yiyecek miktarını sınırlama ya da yedikleri yiyecekleri telafi etmek için kusma, ishal yapıcı ilaç kullanma, aşırı egzersiz yapma, kendini aç bırakma gibi davranışlar sergilerler.
- Kalın kıyafetler giyerek zayıf olduklarını gizlerler.
- Toplum içinde yemek yemekten kaçınırlar.
- Psikolojik problemleri vardır.
- Kadınlarda adet problemleri görülebilir.
- Vitamin ve mineral eksikliklerine ve bundan kaynaklanan sağlık problemlerine sahiplerdir.
- Suçluluk ve utanç duygusunu yoğun olarak yaşarlar. Genelde öz saygısı düşük kişilerdir.
Çocuğunuzda bu belirtiler varsa bir sağlık kuruluşuna başvurun. Tedavi ancak doktor, diyetisyen ve psikolog işbirliği ile sağlanabilir.
Yazar: Diyetisyen E. Kübra Zeydanlı
