Demir’in bizim için önemi

Demir'in bizim için önemi, İrem Ercan, Kayseri Erciyes Üniversitesi, Beslenme ve Diyetetik, Diyetisyen makaleleri, tıbbi beslenme tedavisi, demir Fe ve beslenme

0
820
www.diyetisyenstore.com

irem ercanDEMİR (FE) NEDİR??

Yetişkin vücudunda ortalama 3-5 gr bulunan, vücut için elzem bir iz element. Vücuttaki demirin 2/3 ü kandadır. Kandaki demirin çoğu ise kırmızı renk veren hemoglobinin bileşimindedir.Kalanı karaciğer, dalak ve kemik iliğinde depolanmıştır. Az miktarda demir (%5) hücre çekirdeğindeki kromatinde(anemi büyümede problem oluşturur); hücredeki oksidasyon-redüksiyon tepkimelerinde(anemide enerji eldesinde sıkıntılar görülür) ; kaslardaki miyoglobinin yapısında bulunur.

[vc_cta h2=”Moleküler Test – Diyet Eğitimi” txt_align=”center” style=”flat” color=”lightgreen” css_animation=”top-to-bottom”]www.molekulerdiet.com[/vc_cta]

Demir vücutta ferritin ve hemosiderin şeklinde depolanır, kan dolaşımında ‘transferrin’ denilen proteine bağlanarak taşınır (bu protein karaciğerde sentezlenir). Transferrin 100 ml plazmada 280-400 mcg demir bağlayacak kapasitededir. Plazmanın demir bağlama yeteneği anemili bireylerde ve gebelerde artmıştır.

DEMİRİN İŞLEVLERİ:

  • Fe hemoglobin bileşiminde bulunduğu için oksijen taşınmasında görevlidir.
  • Sitokrom p-450 sistemi içinde yer alır.( Bu sistem çözünmez ilaç ve zararlı bileşiklerin suda çözünerek vücuttan atılmasını sağlar.)
  • Bağışıklık sistemi için önemlidir.
  • Bilişsel performansta önemli etkiye sahiptir.(Mono amino oksidaz enziminin yapısında olduğu için)
  • Yapısında demir içeren katalaz enzimi hidrojen peroksidi su ve oksijene yıkar.
  • Demir içeren bileşikler, bazı biyolojik tepkimelerde oksidasyon ve enerji metabolizmasına bağlı olarak reaktif ve redoksta rol oynarlar.

EMİLİMİ:

Emilimi ince bağırsağın üst kısmından olur. Hem demir(+2 değerlikli demir) %25 oranında emilir, non hem demir (+3 değerlikli) nide salgıları, askorbik asit ve organik asitlerle indirgenerek emilir bunların yetersizliğinde emilimi %5 civarındadır.( Çünkü emilebilmesi için öncelikle indirgenmesi gerekir.)Asit ortam , demir gereksinmesinin artması gibi durumlar Fe emilimini artırırken ; fitatlar,okzalatlar,tanenler,fazla posa alımı,emilim bozuklukları,proteinden yetersiz diyet,yemeklerin hemen ardından tüketilen çay,kahve vs.  demir emilimini azaltır.

DEMİR KAYNAKLARI VE GEREKSİNME:

Günlük alınması gereken demir atılması gereken kadardır bu rakam da yaklaşık 0.9 mgdır. Normal bir diyetteki demirin %10’unun emildiğini düşünürsek günlük 9 mg demir alınmalıdır denebilir. Ayrıca, hamilelikte buna ek 20mg/gün, emziklilikte 5mg/gün  alınmalıdır.

  • Hayvansal yiyeceklerdeki demirin %40’ı hem demir olduğu için emilim oranı %25-30 iken; bitkisel yiyeceklerdeki demir hem olmayan demirdir ve %4-15’i emilebilmektedir.
  • Gerek miktar gerekse emilim açısından en iyi demir kaynağı etlerdir.(Kırmızı etin demir içeriği beyz etten daha yüksektir.)
  • Ayrıca pekmez,kuru meyveler,yeşil yapraklı sebzeler,kuru baklagiller,fındık,fıstık,susam gibi yiyecekler de iyi demir kaynağıdır.
[vc_cta h2=”Yazar : İrem ERCAN” txt_align=”center” style=”flat” color=”purple” css_animation=”bottom-to-top”]Sitemizde Paylaşımda Bulunmak İsterseniz BURAYI tıklayınız.[/vc_cta]

 

mail-grubu