GECE YEME SENDROMU ( Night Eaitng Syndrome )
Gece sık sık uyanırmısınız? Özellikle stresinizin arttığı zamanlarda geceleri kalkar mısınız? Uyandığınızda kendinizi buzdolabının önünde mi buluyorsunuz? O zaman bu yazı tam size göre…
Gece yeme sendromu (GYS); ilk olarak 1955’te Stunkard tarafından, tedaviye dirençli obezitesi olan hastalarda, sabahları ortaya çıkan anoreksi(iştahsızlık); kahvaltının atlanması veya ihmal edilebilir miktarda yenmesi (örneğin kahve veya meyve suyu), akșam hiperfajisi(aşırı yeme) ; günlük toplam kalorinin en az %25’inin akșam yemeğinden sonra alınması, insomni(uykuya dalamama) veya uykusuzluk ise haftada 3 veya daha fazla olması șeklinde tanımlanmıștır.
1999 yılında ise , Birkedvedt ve arkadașlarının çalıșmasıyla GYS tanımlaması genișletilmiștir. Bu çalıșmada, GYS hastalarının uykudan uyanmalarında artıș olduğu ve uyanmalarla ilișkili olan yemek yemelerinin bilinçli olduğu bildirilmiștir. Bu çalıșmayla birlikte, gözden geçirilmiș GYS tanı ölçütlerine, gece yeme ölçütü de (yemek için uykudan uyanmak) eklenmiștir ve toplam enerji alımının yüzdesi arttırılmıștır. Buna göre günlük enerji al alımının %50’den fazlasının akșam yemeğinden sonra gerçekleșmesi tanı için yeterli görülmüștür.
- Kadın ve erkeklerde görülme olasılığı eşittir.
- Yüksek stres altında oldukları saptanmıştır. Bu strese bağlı olarak düzensiz uyku alışkanlıkları vardır, hatta bu kişilerde uyku apnesi ve sık sık uykusuzluk yaşandığı görülmüştür.
- Kendilerini rahatlatacak gıdalar olarak çoğunlukla şekerli ve karbonhidratlı gıdaları tüketirler.
- Uykuda yemek yiyenlerin beyinlerinde hareket bölümü aktive haldeyken diğer bölümler uyumayı sürdürürler. Bu sebeple ne yediklerini tam olarak da hatırlayamazlar.
- Bazen gıda olarak bir ilacı ya da yiyecek olmayan bir maddeyi de tercih edebilirler.
- Gün boyunca yorgun ve halsiz hissedebildikleri gibi ilerleyen dönemde tedavi edilmezse aşırı kilo alımı ve buna bağlı şeker ve yüksek tansiyon hastası olabilirler.
- Gece yeme sendromu yaşıyorsanız psikiyatrist, psikolog ve diyetisyen yardımı ile bu durumu değiştirebilirsiniz.
Beslenme Tedavisinin Amaçları
- Besleyici yeme alışkanlıklarını geliştirerek normal fizyolojik fonksiyonları ve fiziksel aktiviteyi sağlayacak beslenme rehberliği sağlamak.
- Yemek ve yiyecekle uyumlu ve doyurucu beslenmeyi sağlayacak beslenme alışkanlıklarını desteklemek.
Doğru beslenme ile stresinizi azaltın
- Bilimsel veriler kahvaltının, sağlığın sürdürülmesinde önemli bir öğün olduğunu göstermektedir. Kahvaltı öğünü atlandığında gün içerisinde halsizlik, güçsüzlük, baş ağrısı, dikkat ve algılamada sorunlar ortaya çıkabilmektedir.
- Öğle yemeği çok önemlidir, sizi akşama hazırlar. Yeterli ve dengeli bir öğle yemeği ve meyve gibi küçük ara öğünlerle akşamki açlığınızı azaltmış olursunuz. Bu sayede yiyeceklerle mücadele etmek zorunda kalmazsınız.
- Akşam içtiğiniz kafeinli içecekleri sınırlamak gece uykunuzu olumlu etkileyecektir.
- Alkol tüketiminin gece uyanmalarınızı artıracağını unutmayın.
KAYNAKLAR
- Hastalıklarda Beslenme Tedavisi. Ankara: Hatiboğlu Yayıncılık.
- Türkiye’ye Özgü Beslenme Rehberi, 2015
- Orhan, Fatma Özlem, and Deniz Tuncel. “Gece yeme bozuklukları.” Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar 1.2 (2009).
- https://www.diyetkolik.com/gece-yemek-yeme-sendromu-night-eating-syndrome
HAZIRLAYAN : Stj.Diyetisyen Eda KANDEĞER
