Çocukluk Çağı Osteoporozunda Beslenme
Osteoporoz, düşük kemik kütlesi ve kemik dokusunda gelişen mikro-yapısal bozukluklara bağlı olarak kemik dayanıklılığında azalma ve kemik dokuda kırık riskinin artması ile karakterize bir iskelet sistemi hastalığıdır.
Çocuk ve adölesan döneminde lineer büyümede azalma, aktivite ile artan sırt veya ekstremite ağrısı, yürümede zorlanma ve sırtta deformite osteoporozun habercisi olabilir. Çocuğun beslenme durumu (kafein alımı, yüksek fosfor içeren içecekler, kalori durumu, düşük kalsiyum, yüksek Na ve protein içeren diyet) ve yaşam tarzı (sedanter yaşam), büyüme geriliği, pubertal gecikmeyi düşündüren belirti ve bulgular sorgulanmalıdır.
Fiziki muayenede antropometrik ölçümler (vücut ağırlığı, boy, büyüme hızı, kulaç uzunluğu, üst alt oranı vb.) etiyoloji dikkate alınarak değerlendirilmelidir. Buna göre, önikoid vücut yapısı (hipogonadizm), obezite (Cushing sendromu), kaşeksi (anoreksiya nervoza, malignensi) veya kısa boy ve büyüme hızında azalma klinikte osteoporoz için basit tanısal ipuçları olabilir.
Çocukluk çağı ve adölesan dönem boyunca büyüme ve gelişme takibi yapılmalı, sağlıklı bir beslenme programı izlenmelidir. Böylece kronik hastalıklar erken dönemde saptanabilecek ve kemik sağlığını olumsuz etkileyen aşırı zayıflık ve şişmanlık da önlenebilecektir.
Diyette yeterli Kalsiyum (Ca) ve D vitamini sağlanmalıdır. Adölesan dönemde günlük Kalsiyum (Ca) ihtiyacı 1200-1500 mg olup, bu miktar sağlıklı beslenme ile karşılanabilmektedir. Vücudun Ca’ u kullanabilmesi için de D vitaminine ihtiyacı vardır. Süt çocukluğu dönemi dışında D vitamininin ilaç olarak alınmasına gerek yoktur ve güneş ışığından yararlanma ile günlük D vitamini gereksinimi karşılanabilmektedir.
Diyetin içeriği önemli olup Kalsiyumun( Ca) vücutta kullanımını engelleyecek demir içerikli besinler ayrı tüketilmelidir. Demir(Fe) ile Kalsiyum(Ca) ters etkilidir ve Fe, Ca’ un kullanımını engeller. Protein, Na, fitat, kafein ve karbonat içeren (tuz, turşu, fast-food, ekmek, pirinç, bezelye, tahıl ve soya ürünleri, çay, kahve gibi) besinlerin aşırı tüketilmemesi, bunların yerine kalsiyumdan zengin gıda alımının özendirilmesi gerekmektedir. Yarım yağlı veya yağsız sütlerin Ca içeriği tam yağlı süt ve süt ürünlerine oranla daha fazladır. Labne ve kaşar peynirlerinin de Ca içeriği diğer peynirlere oranla fazla olduğundan önerilebilir.
Düzenli egzersizlerin osteoporozdan korunmada önemli olduğu gösterilmiştir.
