Hindiba nedir?
Hindiba (Cichorium intybus L.), dünya çapında yetiştirilen Avrupa kökenli bir bitkidir. Hindiba zengin besinsel bileşime sahiptir ve biyoaktif maddelerin zengin bir kaynağıdır. İnülin, kafeik asit türevleri (klorojenik asit, izoklorojenik asit), flavonoidler, steroidler, uçucu bileşikler, vitaminler (α tokoferol, γ tokoferol), β karoten, ve bazı mineraller hindibanın içerdiği bileşenlerdir.
Hindiba Kahvesi
Hindiba kahvesi, dünya çapında kahve yerine tüketilen kafeinsiz bir içecektir. Kahve telvesi işlenmesinde olduğu gibi, hindiba kökleri de kavurma işlem ine tabi tutulur ve bu da melanoidinlerin oluşumuna yol açabilir. Kahveye benzer şekilde, hindiba melanoidinlerinin sağlığı geliştirici potansiyele sahip olduğu varsayılmaktadır.
Hindiba, inülin ve FOS (fruktooligosakkaritler) gibi diyet liflerinin ve birçok fonksiyonel gıda bileşeninin önemli bir kaynağı olarak, sağlığın korunmasına ve hastalıkların önlenmesine yardımcı olabilir.
Hindiba kahvesinin üretiminde yaygın olarak kullanılan hammaddeler arasında hindibanın yanı sıra çavdar, arpa ve şeker pancarı da bulunur. Bu sebeple hindiba kahvesi tüketmek isteyenlerin içindekiler kısmını okuması gerekmektedir.
Sağlıkla İlişkisi
Hindiba, özellikle inülin (kuru ağırlığının %68’i) ve bir prebiyotik lif olan eskülin ve klorojenik asit türevleri açısından zengindir. İnülin prebiyotik aktivite, kalsiyum e milimini arttırma ve tokluk hissini arttırarak kilo kontrolü sağlanmasına yardımcı olma gibi sağlığı geliştirici etkileri vardır.
Kahve ve hindibanın birlikte kullanımı, demleme rengi, aroması gibi temel özellikleri geliştirerek, besinsel ve işlevsel faydalarını birleştiren sinerjik bir karışım sunar. Tıbbi özellikleri arasında iyileştirilmiş sindirim, gelişmiş bağışıklık ve bağırsak sağlığına destek bulunur.
Ayrıca hindibanın, mikrobiyota tarafından inülin ve oligofruktozun fermente edilmesiyle gıda alımını, kan şekerini ve kolesistokinin gibi bağırsak hormonlarının üretimini etkileyerek obezite ve diyabet karşıtı etki gösterebileceği bildirilmiştir.
Hindibanın beslenme amaçlı kullanımının yanı sıra tıbbi olarak da kullanılır. Hindiba kökleri sindirimi kolaylaştırıcı, idrar söktürücü, müshil ve sakinleştirici olarak kullanılmıştır. Ayrıca, hindiba tohumlarında karaciğer koruyucu maddelerin bulunduğu bildirilmiştir.
Hindiba tohumlarından elde edilen, CQA (klorojenik açısından zengin diyet takviyesi kullanımının kan şekerini iyileştirebileceği kalp damar sağlığını olumlu etkileyebileceği ve antioksidan etki gösterebileceğine dair çalışmalar mevcuttur.
Hindiba, önemli besin profilinin yanı sıra birçok biyolojik aktivite göstermektedir: anti inflamatuar, antioksidan, sakinleştirici, bağışıklığı destekleyici kan kolesterolünü düşürücü ve kalp damar sağlığını dest ekleyici, şeker hastalığını önleyici, kanser karşıtı, mide koruyucu ve antimikrobiyal gibi birçok sağlık etkisi potansiyeli gösterir.
Toksik Etkisi
Hindiba özütü, inülin gibi FDA tarafından Genel Olarak Güvenli (GRAS) olarak kabul edilmekte ve Amerika Birleşik Devletleri’nde Gıdaya Eklenen Her Şey (EAFUS) listesinde yer almaktadır (Gıda ve İlaç Dairesi, 2018). Seskiterpen laktonlar içeren hindiba kökü özütünün 70 mg’da toksik olmadığını bildirmişlerdir.
Yazar: Fatma AYTUNÇ
Siz de web sitemizde paylaşımlarda bulunmak istiyorsanız lütfen BURADAKİ formu doldurunuz.
