Anasayfa Yazarlar Hipotiroidi ve Beslenme – Simay BAŞARAN

Hipotiroidi ve Beslenme – Simay BAŞARAN

diyetisyen simay başaran,hipotiroidi ilaçları , hipotiroidi beslenme , hipotiroidi ekşi , hipotiroidi nasıl anlaşılır , hipotiroidi geçici midir , hipotiroidi bitkisel tedavi , hipotiroidi miksödem , hipertiroidi belirtileri

0
1009
Simay Başaran - Hipotiroid ve Beslenme
Simay Başaran - Hipotiroid ve Beslenme
diyetisyen-rehberi

TİROİD HASTALIKLARINA DİKKAT !!

Simay Başaran
Simay Başaran

OBEZİTE SEBEBİ: HİPOTİROİDİZM

Tiroit hormon bozukluğu vücudumuzda pek çok sistemi etkileyen bir endokrin sistem hastalığıdır. Beraberinde birçok hastalığı getirebildiği gibi tiroit hastalıklarından biri olan hipotiroid’e sebep olur. Hipotiroid çağımızın sorunu obeziteye sebep olabilmekle beraber ihmal edilmesi durumunda birçok sağlık sorununu beraberinde getirmektedir. Kadınlarda erkeklere göre 10 kat daha sık görülmektedir.

 

Peki tiroid bezi nedir, hipotiroid  hastalığı nedir, nasıl beslenmek gerekir ?

  • Tiroit bezi, boyunda adem elması olarak adlandırdığımız tiroid kıkırdağının altında yer alan kelebek şeklinde bir organdır. Küçük bir organ olmasına karşın vücudumuzdaki etkisi çok büyüktür. Vücuttaki birçok sisteme etki eder ve metabolizmayı yönetir. Tiroit bezinin yavaş çalışması durumunda hipotiroid hastalığı baş gösterir. Hipotiroid hastalığının çeşitleri vardır fakat genelde kan tahlil sonuçlarında görülen TSH (Beyinden salınan tiroit uyarıcı hormon) değerinin yüksek çıkmasıyla fark edilen bu hastalığın genel belirtileri de bulunuyor.
  • Halsizlik,
  • Üşüme titreme,
  • Şişkinlik,
  • El, yüz ve gözde şişlik,
  • Ciltte kuruma,
  • Saçlarda dökülme,
  • Uyku bozukluğu ve depresyon
  • Kabızlık
  • Kiloda artış
kilo alımı
kilo alımı

®Özellikle en sık görülen ve en şikayetçi olunan belirtilerin başında kilo artışı geliyor. Metabolizmayı etkileyen tiroit hormon seviyesinin azalması enerji metabolizma hızını düşürüp fazla kalori açığı ortaya çıkararak kilo artışına ve özellikle kilolu bireyler için obezite riskine sebep oluyor. TSH değerindeki 0.5-1 artış bile istirahat enerji tüketiminde 75-150 (gün/kcal) azalmaya sebep oluyor (Bakır, Şahin 2019). Aynı zamanda yapılan araştırmalarda obezite bireylerde tiroid hormon bozukluğunun normal bireylere göre daha çok olduğu ve TSH- VKİ arasında doğru orantı olduğu saptanmıştır. Bu nedenle obezite ve tiroid hormon fonksiyonları arasında belirgin bir korelasyon olduğu anlaşılıyor. Fakat obezite bireylerde tiroid hastalığı görülme riskine kıyasla hipotiroidi hastalarının obeziteye yakalanma riskinin daha fazla olduğu kabul edilmektedir.

Asıl konumuz olan beslenmeye gelirsek;

Beslenme ve hipotiroid ilişkisi nedir, nasıl beslenmeliyiz, nelere dikkat etmeliyiz?

Hipotiroid hastalığı için spesifik bir beslenme planı yoktur. Fakat dengeli ve düzenli bir beslenme süreci izleyerek, beslenmedeki bazı noktalara dikkat ederek fiziken ve ruhen bireyin kendini daha iyi hissetmesi sağlanır. Böylece

tedavi sürecini daha sorunsuz atlatması sağlanmış olur. Hipotiroid hastalığıyla beraber obezite, kan basıncının yükselmesi, lipit yapısında bozulma, insülin direnci, çölyak hastalığı gibi metabolik rahatsızlıklarda görülebilir o yüzden beslenmede bu faktörleri de dikkate almalıyız.

Tuz

Hipotiroit hastaları için beslenmede dikkat etmesi gereken bazı mineraller vardır ;

®İYOT: Dünya çapında hipotiroidin başlıca nedeni iyot eksikliğidir. İyot alımının yetersiz olduğu bölgelerde hipotiroit daha sık görülmektedir o yüzden iyot alımı önemlidir. İyotlu tuz tüketmeye dikkat edilmelidir. İyot alımı açısından da deniz ürünleri, balık tüketimi önemlidir. Haftada 2-3 porsiyon balık tüketimine özen gösterin. Genellikle hipotiroid hastalığı diyete iyot eklenerek çözümlenebilmektedir. E vitamini iyot emilimini arttırır o yüzden E vitamini açısından zengin besinler olan fındık,badem, ay çekirdeği, bitkisel yağlar, tam tahıllar gibi besinlere beslenmemizde yer verelim. Ama unutmayalım ki iyotun çok fazla tüketimi hashimato tiroidine ve tiroit organ hasarına sebep oluyor dolayısıyla hipotiroidi olumsuz etkiliyor o yüzden önerilen miktar kadar tüketmeye özen gösterelim.
( Yetişkinler için 150 µg/gün).

®GUATROJENİK BESİNLER: İyot emilimini engelleyen ve tiroid hormon mekanizmasının çalışmasını azaltan besinlerdir. Hipotiroid hastalarının bu besinlere dikkat etmesi gerekiyor fazla tüketimi hastalığın seyrini olumsuz etkilemektedir. Guatrojenik besinlere örnek olarak brokoli, karnabahar, hardal, yer fıstığı, şalgam,  lahana, Brüksel lahanası, turp, soya gibi besinleri çok sık ve çiğ tüketmemeye özen göstermeliyiz.

selenyum
selenyum

®SELENYUM: Tiroid bezi vücutta en çok selenyum içeren organdır. Yapısında selenyum bulunan selenoproteinler tiroit hormon ve tiroit fonksiyonlarını düzenler. Yapılan araştırmalarda selenyum alım düzeyi düşük olan bölgelerde hipotiroit görülme sıklığı daha yüksek çıkmıştır. Selenyumdan zengin besinler balık ve deniz ürünleri, tam tahıllar, brezilya cevizi, hindi, yumurta  örnek verilebilir. Fazlasının da toksik etki yaptığını unutmamalıyız.(Yetişkin; kadınlar için 55 µg/gün, erkekler için 70 µg/gün)

 

DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN DİĞER FAKTÖRLER:

Hipotiroid hastalığıyla birlikte görülme olasılığı yüksek olan metabolik rahatsızlıklar arasından;

® Lipit profili bozulması için: Hayvansal kaynaklı doymuş yağ asit oranı yüksek yağlar  yerine bitkisel kaynaklı yağlar kullanmaya özen gösterelim.

®İnsülin direnci için: Rafine şeker tüketimini en aza indirgeyin. Glisemik indeksi düşük besinler tercih edin(Tam tahıllar, kurubaklagiller, süt ve süt ürünleri …) Dikkat edildiğinde bu metabolik rahatsızlıklar arasından en çok insülin direncinde iyileşme olduğu yapılan araştırmalarda saptanmıştır.

®Gluten intoleransı için: Gluten buğdayda bulunan bir proteindir. Bağırsak tarafından tolere edilemediği durumda bu rahatsızlık görülür. Gluten içermeyen besinler tüketin. Tahıl ürünü tüketicekseniz özellikle glutensiz olanları tercih edin. Glutensiz diyetin hipotiroit hastalarında kabızlık ve şişkinlik sorunlarını azalttığı ve tiroid fonksiyonlarında olumlu gelişmelere sebep olduğu yapılan bazı araştırmalarda gözlemlenmiştir.

®Kabızlık için: Posa alımınızı arttırın. Lif içeriği yüksek gıdalar tercih edin.(Kurubaklagiller, sebze ve meyveler, tam tahıllar…) Probiyotik ve prebiyotik kullanımını arttırın, bağırsak fonksiyonlarının düzelmesine yardımcı olur.

®Kahve tüketiminde aşırıya kaçmamak gerekiyor fazla kafein alımı tiroid hormon tedavisini olumsuz etkilemektedir. Günde en fazla 2-3 fincan kahve tüketilebilir bu miktarı aşmamaya özen gösterelim.

®Hipotiroit hastalarında ödem oluşumu daha fazla olduğundan su içme ihmal edilmemeli. Günde 2-2.5 litre su tüketmeye özen gösterelim.s

 

Simay BAŞARAN

KAYNAKÇA

http://www.milliyet.com.tr/cadde/dilara-kocak/hipotiroidi-ve-beslenme-2685704

Bakır, Şahin, Hipotiroidi ve Beslenme. Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi Cilt 6 Sayı 1 http://www.selahattindonmez.com/tiroid-hastalarina-ozel-beslenme/

 

 

 

 

 

 

 

 

diyetisyenstore-logo