PREMATÜRE BEBEKLERDE PARENTERAL BESLENME
HANGİ BEBEKLER PREMATÜREDİR ?
Who’ya ( Dünya Sağlık Örgütü ) göre ; normalde 38-40. haftalarda bebeğin doğması normal doğum olarak kabul edilirken 37.haftadan önce olan canlı doğumlara prematüre doğum denir.
Prematüre bebeklerde doğum ağırlığı genelde <2500gr altındadır. Doğum ağırlıklarına göre de düşük doğum ağırlıklı çok düşük doğum ağırlıklı bebekler olarak sınıflandırma yapılır.
PREMATÜRE BEBEKDE BESLENME
Sağlıklı bebeklerde olduğu gibi prematüre bebeklerde de ideal besin anne sütüdür.
Mümkün olduğunca doğumdan sonraki en kısa sürede anne sütünün verilmesi amaçlanmalı, ancak tam enteral beslenemeyecek bebeklere ilk saatten itibaren enerji ve protein ihtiyacını karşılayacak total parenteral beslenme hemen başlatılmalıdır.
Zamanla bebek tolere ettikçe enteral beslenme artırılırken parenteral beslenme desteği azaltılır ve kesilir.
Erken doğan bebeklerde sıklıkla gözlenen, postnatal adaptasyon problemleri, gastrointestinal sistem immaturitesi ve respiratuvardisstressendromu gibi sorunlar sebebiyle enteral beslenmeye başlanması ve bebeğin tam enteral beslenmeye ulaşması genellikle uzun zaman almaktadır.
Bu nedenle, beslenme ile aynı gebelik haftasındaki intrauterin büyüme hızının yakalaması amaçlanan preterm bebeklerde total parenteral beslenme (TPB) bir zorunluluktur.
PREMATÜRE BEBEKDE PARENTERAL BESLENME
Term ve prematüre bebeklerde erken enteral beslenmenin yapılamadığı veya enteral alınan miktarın gerekli kalori ve besin ihtiyacını karşılayamadığı durumlar total parenteral beslenmeyi (TPB) gerektirir. Kısa süreli enteral beslenemeyecek veya hidrate edilmesi gereken, elektrolit, asit-baz dengesizliği olan bebeklerde, sadece glukoz ve gününe/kan biyokimyasına uygun elektrolit içeren sıvılar ile (parsiyel) parenteral beslenme (PB) yapılması yeterli olabilir.
Prematürelerin özellikle çok düşük doğum ağırlıklı (ÇDDA) (<1500 gr) bebeklerin enteral beslenmelerine doğum sonrası erken dönemde prematürite, entübasyon ve mekanik ventilatöre bağlanmalarını gerektiren akciğer fonksiyonlarının olgunlaşmamış olması (RESPİRATUVA DİSTRESS SENDROMU-RDS), hipotermi, enfeksiyonlar, emme ve yutma reflekslerinin henüz gelişmemiş olması ve hipotansiyon gibi tıbbi sorunlar nedeniyle erken başlanamaz, beslenme çoğunlukla gecikir.
Ayrıca beslenmenin hızlı artırılmasının beslenme intoleransı ve nekrotizanenterokolit (NEK)’e sebep olması endişesi ile erken enteral beslenme daha da gecikir. İlk haftalarda yeterli enteral beslenemeyen prematüreler için TPB hem intrauterin büyüme kısıtlılığını düzeltmek, hem de doğum sonrası büyüme geriliğini önlemek için şarttır.
YENİDOĞAN DA TOTAL PARENTERAL BESLENMENİN HEDEFLERİ
- Optimum büyüme ve gelişmenin sağlanması.
- Yeterli ve komplikasyonsuz olarak enteralbeslenmeye geçilebilmesi.
- Prematüriteye bağlı immatür tüm sistemlerin desteklenebilmesi.
- Majorkonjenital anomalilerle baş edilmesi ve cerrahi uygulama öncesi için beslenme ve metabolik durumun en üst düzeyde hazırlanması, desteklenmesi.
- Enerji ve büyüme için yeterli kalori verilmesi.
- hipoglisemiyi önlemek ve enerji gereksinimini karşılamak için karbonhidratlar ve lipidlerin birlikte verilmesi.
- Büyümeyi sağlayacak pozitif nitrojen dengesini korumak için esansiyel aminoasitleri de içeren yeterli protein verilmesi.
- Esansiyel yağ asidi eksikliğini önlemek ve protein dışı enerjiyi artırmak için yağ asitlerinin verilmesi.
- Büyüme için gereken, minerallerin, elektrolitlerin, vitaminlerin ve eser elementlerin sağlanması.
PREMATÜRE BEBEĞİN PARENTERAL VE SIVI, ELEKTROLİT VE BESİN GEREKSİNİMİ
- Prematüre bebeklerde hipervolemi, hipovolemi, dehidratasyon kolay gelişebildiğinden sıvı dengesi yakın izlenmelidir.
- Ciltten sıvı kayıplarının fazla olduğu ilk günlerde bebeğin gebelik haftası ve postnatal yaşına uygun ısıtılmış ve nemlendirilmiş küvöz kullanılması büyük önem taşır.
- İlk seçilecek sıvı miktarı bebeğin doğum ağırlığı,gebelik haftası ve postnatal yaşına göre değişiklik gösterir.
- Prematürelerde sıvı elektrolit dengesi için dinamik bir izlem gerekir. Özellikle fark edilmeyen sıvı kayıpları fazla olduğundan prematürelerde ilk gün 80-100 ml/kg/gün gibi daha yüksek sıvı miktarı ile başlanıp günlük 10-20 ml/kg/gün artırışlarla 120-180 ml/kg/gün düzeyine kadar erişilir.
TOTAL PARENTERAL BESLENMENİN BAŞLATILMASI VE SÜRESİ
- İntrauterin hayattan ekstrauterin hayata geçişte bebeğin büyüme ve gelişmesini kesintiye uğratmayacak, bebeği katabolizmaya ve enerji eksikliğine sokmayacak şekilde doğumdan sonra hemen, ilk saatlerde yoğun TPB başlatılmalıdır.
- TPB tam enteral beslenme sağlanana kadar aşamalı olarak azaltarak sürdürülür ve kesilir. Önerilen 100 ml/kg/güne ulaşıldığında TPB’nin kesilmesidir.
- Ancak günümüzde özellikle çok düşük doğum ağırlıklı bebeklerde kalori ve protein alımını artırmak için TPB’ye daha uzun devam etme eğilimi vardır.
- Pratik olarak enteral beslenmede miktar 80 ml/kg/gün’e ulaşıldığında önce lipidler, 100 ml/kg/güne ulaşıldığında ise aminoasitler kesilir.
diyetisyenstore-logo
TOTAL PARENTERAL BESLENMEDE ENERJİ
- Parenteral beslenen bebeklerin enerji gereksinimi enteral beslenen bebeklerin gereksiniminden daha düşük ve ilk haftanın sonuna kadar 75-85 Kcal/kg/ gün’dür.
- Sağlıklı prematüre bebeklerin metabolik gereksinimleri için ve büyümeyi intrauterin büyüme hızına yakın düzeyde sürdürebilmek için gerekli olan günlük enerji miktarı ortalama 110-130 kcal/kg’dır.
- Parenteral beslenmede karbonhidratlar ve yağlar ana enerji kaynağıdırlar. Kalorinin %50-55’inin karbonhidratlardan, %10-15’inin proteinlerden ve %30-35’inin ise yağlardan gelmesi idealdir.
- Büyümeyi ve protein katabolizmasını karşılayacak pozitif bir nitrojen dengesini sağlamak için esansiyel aminoasitleri de içeren yeterli protein alımı gereklidir.
- Protein dışı kaynaklardan gelen enerji yeterli olmazsa aminoasitler enerji elde etmek için yıkılır. Bu nedenle nitrojen ile protein dışı enerji kaynakları arasındaki dengenin uygun (Protein/Enerji oranı: 3-4 g/100 Kcal) olması önerilmektedir.
- TPB’de yüksek karbonhidrat kullanımı halinde karbondioksit parsiyel basıncı (PaCO2), dakika ventilasyon ve oksijen tüketimi artar. Glukoz yakımı ile aşırı yağ depolanmasını ve aşırı CO2 üretimini önlemek için karbonhidratlar ile yağlar arasında da bir denge olmalıdır.
KAYNAKÇA
- Prematürelik Ve Prematüre Bebeklerde Beslenme-Dyt. Sümeyra Akalın-Artvin Çoruh Üniversitesi
- Adamkin DH, Radmecher PG, Lewis S. Nutrition ad selecteddisorders of thegastrointestinaltract. Nutritionforthehigh-risk infant. In: Fanaroff AA andFanaroff JM (Eds) KlausandFanaroff’sCare of the High-Risk Neonate, 2013, Elsevier,Philadephia, P151-193.
- Agostoni C, Buonocore G, Carnielli VP, De Curtis M, Darmaun D, Decsi T, et al. Enteralnutrientsupplyforpreterminfants: commentaryfromtheEuropeanSociety of PaediatricGastroenterology, Hepatology, andNutritionCommittee on Nutrition. J Pediatr GastroenterolNutr 2010;50:85-91.
- CanadianPaediatricSociety, NC: Nutrientneedsandfeeding of prematureinfants, NutritionCommittee, CanadianPaediatricSociety, CMAJ 1995;152:1765-1785.
- World HealthOrganizationGuidelines on Optimal feeding of lowbirthweightinfants in low-andmiddle-incomecountries 2011.
- Türk Neonatoloji Derneği-Prematüre Ve Hasta Bebeğin Beslenme Rehberi-Prof. Dr. Nilgün KÜLTÜRSAY-Prof. Dr. Hülya BİLGEN-Prof. Dr. Canan TÜRKYILMAZ
- Effects Of Total ParenteralNutrition On RenalFunctionInPretermNeonate-Yılmaz Tabel, Mehmet Öncül, İlke Mungan Akın, Aysun Bay Karabulut, Ahmet Taner Elmas-İnönü UniversityMedicalFaculty, Department of Pediatrics, Division of PediatricNephrology, Malatya, Turkey
- PretermYenidoğanlardaParenter-al Beslenmede Yenilikler- Doç.Dr.Hande Gülcan-Başkent üniveristesi Tıp fakültesi.
- Prematüre Bebeklerin Beslenmesi-Kartal Eğilim ve Araştırma Hastanesi Tıp Dergisi-Yasemin AKIN ,Ayça VITRINEL
- Preterm Bebeklerde Total Parenteral Beslenme ile İlişkili Komplikasyonların Sıklığı ve Risk Faktörleri- Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Tıp Fakültesi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Muğla, Türkiye
Mutluluk Dolu Günler
İrem Sena İLÇİN
